چگونگي صدور كارت بازرگاني⁽¹⁾:

كارت بازرگاني توسط شعب اتاق بازرگاني و صنايع و معادن ايران در تهران يا شهرستانها به نام متقاضياني‌كه واجد شرايط زير باشند براي مدت يك تا پنج سال حسب درخواست متقاضي صادر مي‌گردد ‌كه در صورت تأييد، توسط وزارت بازرگاني معتبر خواهد بود.

تبصره – كليه شركتهاي تعاوني‌كارت‌بازرگاني خود را صرفاً از اتاقهاي تعاون جمهوري اسلامي ايران دريافت مي‌نمايند.

2-1- اشخاص حقيقي ايراني:

2-1-1 - داشتن حداقل سن 21 سال تمام .

2-1-2 - داشتن برگ پايان خدمت نظام وظيفه يا برگ معافيت براي آقايان.

2-1-3 - داشتن سه سال سابقه فعاليت تجاري يا توليدي به تأييد دو نفر از دارندگان كارت‌بازرگاني ياارايه مدرك دانشگاهي ياداشتن مجوزتوليدازيكي از وزارتخانه‌هاي توليدي.

2-1-4- داشتن محل كسب متناسب با رشته فعاليت، اعم از ملكي يا استيجاري.

2-1-5– داشتن دفاتر قانوني و ارايه اظهارنامه ثبتي.

2-1-6 – داشتن حساب جاري در يكي از شعب بانكهاي داخلي.

2-1-7– عدم اشتغال تمام وقت و همچنين رابطه استخدامي با وزارتخانه‌ها و سازمانهاي دولتي و قواي سه گانه.(2)

2-1-8– عدم ورشكستگي به تقصير و تقلب.

2-1-9 – نداشتن محكوميت مؤثر كيفري.

2-2- اشخاص حقيقي غير ايراني:

2-2-1- داشتن كليه شرايط مقرر براي اشخاص ايراني باستثناي برگ پايان خدمت وظيفه يا برگ معافيت.

2-2-2 – داشتن پروانه كار و اقامت معتبر.

2-2-3 – عمل متقابل كشور متبوع آنها در مورد ايرانيان مقيم آن كشور. در موارد خاص كه صدور كارت بازرگاني بدون توجه به عمل متقابل كشور متبوع متقاضي به تشخيص وزارت بازرگاني ضرورت داشته باشد، وزارت مذكور مي تواند مجاز بودن صدور كارت بازرگاني براي اين قبيل متقاضيان را بدون رعايت شرط عمل متقابل به اتاق بازرگاني وصنايع ومعادن ايران اعلام نمايد.

2-3 – اشخاص حقوقي (اعم از اينكه تشكيل و ثبت آنها در ايران بوده يا تشكيل آنها در خارج ازكشور بوده و سپس در ايران به ثبت رسيده باشند):

2-3-1- مديران عامل و رييسان هيأت مديره شركت بايدداراي شرايـط مقـرردربندهاي (2-1-1) – (2-1-2) – (2-1-7) – (2-1-8) – (2-1-9) – (2-2-2) – (2-2-3) باشند.

2-3-2- مديران شركتهاي تعاوني و شركتهاي دولتي و شركتهاي موضوع قانون حفاظت صنايع، مشمول محدوديت بند (2-1-7) نخواهند بود.

2-3-3- مديران شركتهاي دولتي، شركتهاي متعلق به نهادهاي انقلابي و شركتهاي موضوع قانون حفاظت صنايع،‌كه حكم مديريت آنان توسط سازمان دولتي يا نهاد ذي‌ربط صادر شده باشد، از ارائه گواهي موضوع بند (2-1-9) معاف خواهند بود.

2-3-4- شركتها بايد واجد شرايط مقـرر در بنـدهاي (2-1-4)– (2-1-5) – (2-1-6) – (2-1-8) باشند.

3 – چگونگي تمديد كارت بازرگاني:

دارنده كارت بازرگاني يا نماينده او با در دست داشتن:

3-1– گواهي از حوزه مالياتي ذي ربط مبني بر موافقت يا ترتيب پرداخت بدهي ماليات قطعي شده آخرين سال مالياتي پذيرفته شده.

3-2– آگهي تغييرات در مديريت و ساير تغييرات مربوط در صورتي كه دارنده كارت شخص حقوقي باشد.

جهت انجام تشريفات تمديد به اتاق بازرگاني و صنايع و معادن يا اتاق تعاون حسب مورد و سپس براي تأييد به وزارت بازرگاني مراجعه نمايد. تاريخ تمديد، مبدأ اعتبار مجدد كارت خواهد بود.

4- موارد معافيت از داشتن كارت بازرگاني:

4-1 – شركت تعاوني مرزنشينان براي ورود‌كالاهاي مورد نياز خانوارهاي مرزنشين طبق فهرست مربوط و به تعداد، مقدار و ارزش تعيين شده و صدور كالا در ازاي كالاهاي وارداتي.

4-2- ملوانان ايراني شاغل در شناورهايي كه بين سواحل ايران و ساير كشورها در تردد هستند، براي ورود كالاهاي مورد نياز خانواده خودبه تعداد، مقداروارزش تعيين شده.

4-3- پيله وران براي ورود كالاهاي قابل ورود مورد نياز استان خود و استانهاي همجوار در صورت اخذ كارت پيله وري و مجوز ورود از اداره بازرگاني شهر يا استان مربوط.

4-4-كارگران ايراني شاغل در خارج از كشور در صورت داشتن كارنامه شغلي از وزارت كار و امور اجتماعي طبق فهرست مربوط و به تعداد، مقدار و ارزش تعيين شده.

4-5- كالاهايي كه ورود و صدور آنها به تشخيص گمرك براي فروش نمي باشد.

⁽¹⁾- مفاد اين بند مطابق مصوبه شماره 18893/ت26844هـ مورخ 6/5/81 هيأت محترم وزيران اصلاح گرديده است.

⁽²⁾- بموجب نامة شماره 5259 / 21092 مورخ 12/2/80 دبير هيأت دولت اصلاح شده است

راهنمای ترخیص کالا از گمرک کیش

مراحل ترخیص کالا

1- تنظیم اظهارنامه اطلاعاتی از قبیل نوع کالا، کمیت ، علامت تجاری ، فنی ، مدل، ارزش و وزن کالا می باشد.

2- تحویل و اظهار اسناد از قبیل فاکتور ، پکینگ لیست ، مانیفست ، بارنامه و گواهی بهداشت

3- تطبیق اسناد و تعیین ارزیاب

4- ارزیابی و کنترل کالا با اسناد و صدور صورتحساب

5- پرداخت وجه صورتحساب به حساب سازمان منطقه آزاد کیش و دریافت رسید

6- صدور پروانه ترخیص کالا

7- کنترل نهایی درب خروج و اخذ مجوز بارگیری کالا و صدور بیجک خروج کالا از گمرک

راهنمای ترخیص کالا از گمرک کیش به تفصیل

الف - مقررات ورودی به جزیره

1-دوربین فیلمبرداری غیر حرفه ای و کامپیوتر شخصی و موبایل جز لوازم شخصی افراد می باشد و نیاز به ثبت در ورود نمی باشد.

2- مسافرین هنگام ورود به کیش چنانچه کالاهایی همراه دارند که نیاز به ثبت گمرک دارند( کالاهای غیر وسائل شخصی ) قبل از ترک سالن ورودی مراتب را به گمرک اطلاع دهند تا تمهیدات لازم جهت ثبت و تطبیق در برگشت معمول فرمایند.

ب- مقررات خروجی از جزیره

1- مسافر کسی است که دارای اسناد مرتبط سفر از قبیل گذرنامه - شناسنامه و بلیط و کارت شناسائی معتبر می باشد و با همراه داشتن مدارک لازم با رعایت فاصله زمان ( حداقل دو ساعت قبل از پرواز) جهت ارزیابی کالای همراه خود به سالن ارزیابی در ترمینال مربوطه مراجعه نماید.

2- مسافرینی که وارد جزیره می شوند اعم از اینکه ایرانی باشند یا خارجی موقع ورود به داخل کشور علاوه بر وسائل شخصی می توانند تا سقف مصوبه هیات محترم وزیران به میزان 80 دلار با تهیه نمودن کارت سبز صادره از سوی سازمان منطقه آزاد کیش انواع کالا اعم از پوشاک - لوازم بهداشتی و کالاهای برقی و . . . را با معافیت از حقوق گمرکی وسود بازرگانی و مازاد آن را به شرط غیرر تجاری و عدم یکنواختی و مطابقت با فهرست کالاهای همراه مسافر اعلام شده از سوی وزارت بازرگانی با پرداخت حقوق و سود بازرگانی مربوطه از گمرک ترخیص نمایند.

3- کالای ممنوعه قانئنی عبارتند از : رادیو ضبط غیر پرتابل - تلویزیون - یخچال فریزر- اشیا عتیقه و کتب خطی و اسلحه سرد و گرم جنگی و مواد محترقه و منفجره و گلوله و مهمات(تفنگ بادی تا کالیبر 4/5 مجاز می باشد) داروی دستگاههای مخصوص عکاسی و فیلم برداری هوایی - تلفن های دارای برد غیر مجاز ( بالاتر از 300 متر) دستگاههای فرستنده و گیرنده و اجزا و قطعات آنها - آلات قمار - مواد مخدر - سی دی مغناطیسی - نوار صوتی و تصویری و نشریات که مخالف نظم عمومی یا شئون ملی یا عفت عمومی یا مذهب رسمی کشور باشد.

4-کالاهای ممنوعه شرعی کالاهایی هستند که به موجب شرع مقدس اسلام ممنوع شده است.

5- برای جلوگیری از ورود و سرایت آفات و بیماری های نباتی از همراه داشتن انواع پیوند - ریشه - نهال و تخم نباتات بدون داشتن مجوز سازمان حفظ نباتات و اخذ پروانه از وزارت کشاورزی خودداری فرمائید.

6- مسافرینی که حیوانات زنده همراه دارن می بایست شناسنامه و اسناد مربوط به دامپزشکی رعایت موارد بهداشتی و قرنطینه ای آنرا همراه داشته باشند.

7- مسافرانی می توانند از مسیر کانال سبز عبور نمایند که هیچ یک از کالاهای ممنوعه ذکر شده را در نکات یاد شده نداشته باشند و استفاده از کانال سبز مانع از ان نخواهد شد که گمرک اقدام به بازدید کلا ننماید.

8- کالاهایی که روی آنها یا روی لفاف آنها علامت یا تصویری که مخالف نظم عمومی یا شئون ملی یا عفت عمومی یا مذهب رسمی کشور وجود داشته باشد ممنوع می باشد.

9- ورود اسکناس های خارجی که در کشور مبدا از جریان قانون خارج شده و همچنین اسکناس و تمبر تقلبی و ساختگی به کشور ممنوع است.

10-اختفا یا جاسازی هرگونه کالا از مسیر گمرکی خودداری نمائید در غیر اینصورت مستند به ماده 29 قانون امور گمرکی قاچاق تلقی می شود و پیگرد قانونی دارد.

قابل توجه مسافرینی که با خودروی شخصی از مسیر دریا به جزیره سفر می نمایند:

1- واحد کابوتاژ- گمرک کیش مستقر در اسکله بندرگاه کیش به صورت شبانه روزی بوده و آماده ارائه خدمات گمرکی می باشد.

2- کابوتاژ خودروی سواری فقط در مسیر کیش - لنگه می باشد.

3- عزیزان در بدو ورود حتماپروانه کابوتاژ صادره از گمرک مبدا را به کارمندان مستقر در واحد کابوتاژ تحویل نمایند.

4- قبل از صدور مجوز حرکت از سوی گمرک جمهوری اسلامی ایران می بایست هماهنگی های لازم با شرکت کشتیرانی و اخذ عدم خلافی از ترافیک و امور مربوط به رانندگی صورت پذیرفته باشد.

5-ارائه کارت اسناد مالکیت مربوط به خودرو و کارت شناسائی مالک الزامی است.

6-شروع انجام صدور پروانه کابو تا ساعت 8 صبح هر روز می باشد جهت انجام امور بازرسی و تطبیق اسناد راس تعیین شده به دایره مراجعه فرمایند.

7- هرگونه تعمیراتکه منجر به تعویض شماره سیلندر و موتور خودرو گردد در موقع خروج نیاز به مجوز وزارت بازرگانی و صنایع خواهد داشت.

8- هرگونه کالاهای خریداری شده و لوازم شخصی همراه را از خودرو خارج و از مسیر سالن ارزیابی مسافری پایانه دریایی به کشتی منتقل نمائید

اصطلاحات گمرکی

- اسنـاد حمـل

بارنامه به منزله سند قرارداد حمل ، رسید دریافت کالا و سند مالکیت آن است و همچنین سندی است که زمان ادعات خسارت از شرکت بیمه می‌تواند به عنوان پشتوانه مورد استفاده واقع شود:

جزئیات مندرج در بارنامه باید

شامل موارد زیر باشد:

شرح کالا ـ علائم و یا شماره‌های تجاری ـ نام کشتی حامل ـ ذکر عبارتی که حاکی از وجود کالا در کشتی باشد ـ بنادر بارگیری و تخلیه ـ نام حمل کننده کالا ـ نام

گیرنده کالا ـ نام و نشانی شخصی که ورود اجناس به اطلاع او میرسد ـ هزینه حمل پرداخت شده یا قابل پرداخت در مقصد می‌باشد ـ تعداد نسخه‌های بارنامه که بصورت اصل صادر شده است ـ تاریخ صدور.

- گـواهـی مبـداء

اظهاریه امضاء شده‌ای است کهحاکی از مبداء ساخت کالا می‌‌باشد. گواهی مبداء توسط صادرکننده کالا و یا نماینده‌اش تهیه می‌شود ولی این گواهی در بعضی از کشورها باید روی فرم خاصی که حاوی تائید یک سازمان اداری مستقل ( برای مثال اتاق بازرگانی ) باشد صادر شود.

- گـواهـی بـازرسـی

انجام بازرسی توسط یک موسسه بازرسی را مشخص می‌کند. مرجع مذکور محموله را با توجه به علائم حمل ، وزن ، تعداد بسته‌ها ، مورد بررسی کمی و کیفی قرار داده و گزارش خود را ارائه میدهد.

- گـواهـی بـیـمـه

سندی است که باید توسط

شرکت بیمه و یا نمایندگی آن و یا بوسیله پذیره نویسان صادر و یا امضاء شده باشد. و تاریخ آن باید همزمان و یا قبل از تاریخ حمل باشد. مبلغ بیمه نامه باید حداقل برابر با ارزش سیف کالا باشد.
گواهی بیمه باید:

1 ـ با آنچه که در اعتبار نامه ذکر شده ، مطابقت داشته باشد.

2 ـ کلیه خطرات ذکر شده در اعتبار را دربرگیرد.

3 ـ با سایر اسناد در مورد محموله و شرح کالا مطابقت داشته باشد.

- اظهـارنـامـه گـمـرکـی

عبارتست از یک اظهارنامه

مبداء که توسط یک مقام یا مقامات صالح گواهی شده باشد.

- اظهـارنـامـه ورود یـا خـروج

عبارتست از هر نوع اظهارنامه‌ای که توسط

شخص مسئول حمل و نقل یا نماینده او باید هنگام ورود یا خروج وسیله حمل و نقل به مقامات گمرکی ارائه شود و حاوی مشخصات لازم در ارتباط با وسیله حمل و نقل ، مسیر سفر ، بار ، کالای توشه‌ای و ملزومات ، کارکنان و مسافرین می‌باشد.

- اظـهـارنـامـه کـالا

عبارتست از هر نوع اظهارنامه‌ای که بر

روی برگی که گمرک تعیین نموده تنظیم میشود. در این اظهارنامه اشخاص ذینفع روش گمرکی را که باید در مورد کالا اجرا گردد ، ذکر میکنند و مشخصاتی را که از نظر گمرک برای اجرای آن روش لازم است قید می‌کنند.

- اظـهـارنـامـه مـبـداء

عبارتست از یک شرح مقتضی در رابطه با مبداء

کالاهای ساخته شده که در موقع صدور آنها توسط سازنده ، تولیدکننده ، تهیه‌کننده ، صادرکننده یا هر شخص صلاحیت دار دیگری در فاکتور تجاری یا هر سند دیگری که مربوط به کالاها باشد ذکر می‌گردد.

- تـرانـزیـت گـمـرکـی

عبارتست از روش گمرکی که

بموجب آن کالاها تحت نظارت گمرک از یک دفتر گمرکی به دفتر گمرکی دیگر حمل می‌شود.

- مـانـیـفـسـت

فهرست محمولات یک کشتی یا یک قطار یا یک کاروان از کامیونهایی را می‌گویند که بیشتر از یک بارنامه دارند. در فارسی می‌توان آنرا فهرست کل کالا خواند که حاوی ریز کلیه بارنامه‌های مربوط به محموله است. این فهرست کل ، زمانی عرضه می‌شود که محموله تجارتی به گمرک مقصد میرسد.

- بـارنـامـه

در اصطلاح بین‌المللی کشتیرانی ، بارنامه را « بیل آولد ینگ » و در جاده و در هواپیما « سی. ام. آر » می‌خوانند. بارنامه مدرکی است برای حمل یک واحد و یا یک پارتی کالا که بعنوان گیرنده در مقصد از طرف موسسه حمل و نقل در مبداء بارگیری کالا ، صادر می‌شود. بارنامه حاوی مشخصات ظاهری کالا از قبیل تعداد بسته‌ها ، شماره و علامت آنها ، وزن با ظرف و گاهی نیز وزن خالص یا مقدار و نوع کالا طبق آنچه فرستنده اظهار کرده است. میباشد. گیرنده بارنامه بر طبق مفاد آن ، کالا را از موسسه حمل و نقل دریافت میدارد.

- اظـهـارنـامـه اجـمـالـی

فرم مخصوصی است حاکی از خلاصه مشخصات محموله یک کشتی ، یک هواپیما یا یک کاروان از کامیونها که ضمن آن تعداد بسته ، وزن ، مبداء ، مقصد ، نام کشتی یا دیگر وسایل حمل ، تعداد اقلام محموله در آن ثبت شده و به ضمیمه مانیفست به گمرک تسلیم میشود در اظهارنامه اجمالی بعد از ذکر مشخصات موسسه حامل و مشخصات وسیله نقلیه و گیرنده ، نسبت به مشخصات کالا به نوشتن جمله « طبق مانیفست ضمیمه در...... صفحه....... قلم » اکتفا می‌شود.

- بـارنـویـسـی

مامورین مخصوص موقع تخلیه کالا از وسائط نقلیه به تدریج

ریز آنرا می‌نویسند تا بعدا" با بارنامه و مانیفست تطبیق داده شود.

- بـارانـداز

محل سرپوشیده‌ای است که یک یا چند طرف آن دیوار نداشته

باشد و کالاها به منظور محفوظ ماندن از برف و باران و تابش منظم آفتاب در آن جا گذاشته می‌شود.

- کـالای مـتـروکـه

کالاهایی است که مدت توقف قانونی آنها در اماکن

گمرکی یا انبار اختصاصی پایان یافته و ترخیص نشده باشد ، کالای متروکه خوانده می‌شود.

- پـیـمـان نـامـه ارزی

فرمی است که صادرکننده ، هنگام صدور کالا از کشور جهت تعهد فروش ارز حاصل از صادرات به بانکهای مجاز با اطلاع گمرک به بانک تسلیم می‌کند. برای خروج موقت نیز پیمان نامه موقت صادر می‌شود که در صورت عدم برگشت کالا در مدت مقرر ، آن را صادرات محسوب کرده و انجام تعهد را مورد پیگرد قرار می‌دهند.

- کـابـوتـاژ

عبارت است از حمل کالا از یک بندر

کشور به بندر دیگر و همچنین از یک گمرک به گمرک دیگر، که از راه کشور همجوار صورت گیرد.

برای کابوتاژ ، تشریفات گمرکی لازم است و دو نوع

اظهارنامه دارد که یکی هنگام خروج کالا از بندر یا مرز تنظیم می‌شود و یکی هم هنگام ورود به گمرک مرز یا بندر.

- پـروفـورمـا

سیاهه خریدی است که فروشنده از مبداء به عنوان پیشنهاد فروش ، یا تعیین ارزش و شرایط فروش ، صادر می‌کند. این سیاهه قبل از فروش کالا ، باید به تائید مرکز تهیه و توزیع مربوطه برسد. پروفرما را پیش فاکتور نیز می‌گویند.

- اعـلامـیـه ارز

سندی است بانکی که مبلغ ارز انتقال یافته

جهت خرید کالا و هم ارز ریالی آن و تاریخ گشایش اعتبار آن را نشان میدهد.

- تـعـرفـه گـمـرکـی

جدولی است که کلیه کالاها در آن طبقه

بندی و در ستونهای معین ، شماره فصل و ردیف مربوطه نوع کالا و ماخذ حقوقی گمرکی تعیین شده است.

- کـارنـه تـیـر

کارنه‌تیر سند ترانزیتی بین‌المللی کالا از راه زمینی است که در مبداء صادر می‌شود و به موجب آن کالا از کشورهای بین راه تا مقصد بطور ترانزیت عبور می‌کند و نیازی به انجام تشریفات ترانزیت در مرز ورودی و خروجی هر کشور نخواهد بود.

- کـارنـه آ. ت. آ ( A. T. A )

مدرک ورود موقت بین المللی است. اگر شخص و یا شرکتی کالایی به صورت ورود موقت جهت شرکت در نمایشگاهها یا تاسیس نمایشگاه ، وارد نماید و

یا نمونه‌هایی برای ارائه به مشتریان وارد کند ، به موجب این مدرک نیازی به انجام تشریفات گمرکی مربوط به ورود موقت نخواهد داشت.

- C and F : CARGO and FREIGHT

يعني فقط بهاي كالا در مبداء به اضافه هزينه‌هاي بسته‌بندي و كرايه تا بندر مقصد .

- EXW : Ex Works(… named place)

تحويل در محل كار ( .... محلتعيين شده )

تشريفات ورود و صدور كالا

انجام تشريفات ترخيص كالاهاي وارداتي و همچنين صدور كالا از كشور براساس قانون امور گمركي و آئين نامه اجرائي آن منوط به تنظيم اظهار نامه گمركي و تسليم آن به گمرك مي‌باشد. اظهار كننده موظف است اسناد لازم را از قبيل سياهه خريد، گواهي مبدأ، اسناد بانكي و ساير مجوزهاي مورد نياز كه مقررات و قوانين مربوطه تعيين نموده است به اظهارنامه منضم نمايد.

براساس قانون مقررات صادرات و واردات كالاهاي صادراتي و وارداتي به سه گروه زير تقسيم گرديده است:

1- كالاي مجاز :كالايي است كه صدور يا ورود آن با رعايت ضوابط نياز به كسب مجوز ندارد.

2- كالاي مشروط :كالايي است كه صدور يا ورود آن با كسب مجوزهاي مربوطه امكان‌پذير مي‌شود.

3- كالاي ممنوع :كالايي است كه صدور يا ورود آن به موجب شرع مقدس اسلام و يا به موجب قانون ممنوع مي‌باشد.

كالايي كه براي ورود يا صدور آن اظهارنامه گمركي تسليم گمرك گرديده است، به لحاظ انطباق با مندرجات اظهارنامه و اسناد و مدارك و قوانين مربوطه مورد بررسي قرار مي‌گيرد. و چنانچه مغايرتي وجود نداشته باشد نسبت به صدور پروانه گمركي و ترخيص آن اقدام مي‌گردد.

تشريفات گمركي صدور برخي كالاهاي خاص منحصراً در گمركات ذيل انجام مي گيرد:

فرش در گمركات غرب تهران، مهرآباد، كرمان، شيراز، كرمانشاه و مشهد

پسته در گمركات كرمان، غرب تهران و مهرآباد

زعفران در گمركات مشهد و مهرآباد

پوست و روده و سالامبور در گمرك جنوب تهران

نظام گمركي اطلاعات رايانه‌اي (‌نگار)

گمرك جمهوري اسلامي ايران ضمن تدوين برنامه‌اي جامع جهت اصلاح نظام سنتي خود، با همكاري ً برنامة عمران سازمان ملل متحد ً1 و ً كنفرانس توسعه و تجارت سازمان ملل متحد ً 2مصمم گرديد كه سيستم موجود كامپيوتري خود را بهبود بخشيده ، تشريفات گمركي مربوط به ترخيص كالا را تا حد ممكن، تسهيل نمايد.

به منظور تحقق اين امر، بهره‌گيري از ً نظام گمركي اطلاعات رايانه‌اي ( نگار) در دستور كار گمرك ايران قرار گرفت.

با عملياتي شدن اين سيستم در بخش صادرات از تاريخ (17/10/76) و متعاقب آن در بخش واردات از تاريخ (12/6/77) بسياري از مراحل مربوط به تشريفات ترخيص كالا، به‌ويژه مواردي كه نياز به تصميم‌گيري و نظر كارشناسي ندارد، از طريق رايانه صورت مي‌گيرد و با توجه به برخورداري آن از قابليتها و امتيازات مختلف و متعدد، از روش سنتي پيشين كاملاً متمايز و ممتاز مي‌باشد. در اين زمينه مي‌توان به برخي از مزايا و امتيازات اين سيستم اشاره كرد:

1- استفاده از فرم بين المللي سند واحد اداري (S.A.D) به عنوان اظهار‌نامه.

با توجه به كدگذاري اطلاعات و استفاده از جداول كنترلي مرجع كه مشتمل برمشخصات افراد، كالاها، كشورها، مي‌باشد، ورود اين قبيل اطلاعات و گزارش‌گيري از آنها سريع‌تر و دقيق‌تر انجام مي‌شود.

2- حذف نسخه‌هاي اضافي اظهارنامه و استفاده از يك فرم استاندارد.

3- محاسبه وصولي‌هاي گمرك از طريق رايانه با حداكثر سرعت و دقت لازم.

4- حذف دفتر كوتاژ و اختصاص شماره ثبت به وسيله رايانه

5- حذف دفتر ژورنال و اختصاص شماره ثبت به وسيله رايانه

6- كنترل مجوزهاي لازم جهت ترخيص كالا از طريق ارائه كدهاي مربوطه توسط سيستم.

7- ارائه انواع گزارشات آماري، اقتصادي، تجاري و گمركي در كوتاه‌ترين زمان ممكن.

8- صدور پروانه ترخيص كالا از طريق رايانه

علاوه برامتيازات ياد شده مي‌توان به قابليت ها و توانائيهاي زير هم اشاره نمود:

1- امكان پرداخت حقوق و عوارض گمركي از طريق سيستم الكترونيكي بانكي.

2- امكان تعيين ارزياب از طريق سيستم و تقسيم اظهارنامه‌ها در بين آنها

3- امكان انتخاب مسير ترخيص كالا براساس اطلاعات موجود در سيستم (كانالهاي سبز،‌ زرد، آبي و قرمز)

4- امكان كنترل ترانزيت كالا در مبدأ و مقصد از طريق رايانه

5- امكان اظهار كالا از راه دور با استفاده از پست الكترونيكي

(E –Mail) و تجهيزات مخابراتي.

6-امكان كنترل ارزش كالا با استفاده از سوابق ارزش موجود در رايانه.

7- امكان استفاده از حسابهاي اعتباري و پيش‌پرداخت در برنامه حسابداري.

8- امكان تبديل اطلاعات اظهار‌نامه موجود در سيستم به كدهاي EDI و فراهم آوردن زمينه مبادله الكترونيكي اطلاعات

9- امكان استفاده از برنامه رايانه‌اي فهرست كل بار (مانيفست) جهت كنترل ميزان كالاهاي وارد شده و تسويه آنها از دفاتر انبار.

10- امكان ايجاد ارتباط سيستمي با دفاتر حق‌العملكاران ،‌ بانكها، شركتهاي بيمه و مؤسسات حمل و نقل و فراهم آوردن زمينه ايجاد ً مركز تجاري ً1 و دستيابي به ً تجارت بدون كاغذ ً2 .

دستورالعمل اجرايي گردش اظهارنامه وارداتي در پروژه نگار جهت مراجعين

مرحله اول :ورود اطلا عات

صاحب كالا يا نماينده قانوني وي به بخش (ورود اطلاعات ) مراجعه وبا در يافت فرم اوليه اظهار نامه مبادرت به ارائه اطلاعات در خواستي در متن و ظهر اظهار نامه‌ مي نمايد ، همكاران گمركي مستقر در اين قسمت آماده كمك به مراجعين جهت رفع اشكالات و پاسخگويي به سئوالات مطروحه مي باشند، پس از تكميل اظهار نامه اوليه و تحويل آن به قسمت ورود اطلاعات اظهارنامه وارد سيستم مي شود‏.

قابل ذكر است كه اظهار كننده مي بايست ارزش كالا و وجوهي را كه خود محاسبه نموده به تفكيك در ظهر اظهار نامه مربوط به وارد كننده با توجه به كد هاي مندرج در جزوه (سند واحد اداري (s.a.d )) درج نمايد كه طبعأ اين ارقام بايد با ارقام محاسبه شده بوسيله كامپيوتر يكسان باشد . پس از ورود اطلاعات وهمچنين ورود هزينه هاي متعلقه به كالا، كاربراظهار نامه موجود در سيستم را از طريق رايانه خود ورايانه مركزي كنترل و پس از اخذ تائيديه ، نسبت به ذخيره نمودن اظهارنامه در رايانه كاربر و رايانه مركزي اقدام مي نمايد (شماره ذخيره محلي توسط كاربر در قسمت بالاي اظهار نامه يادداشت مي شود )رايانه مركزي ضمن ذخيره نمودن اظهارنامه (شماره ذخيره در سرور ) را در خانه شماره 7درج مي كند

در مراحل مختلف انجام تشريفات گمرگي، اظهار نامه توسط اين شماره عطف و كد اظهار كننده فراخواني وعمليات لازم بر روي آن انجام مي گيرد. پس از پايان مراحل مذكور،اظهار نامه چاپ و به ضميمه اظهار نامه دستي به صاحب كالا يا نماينده قانوني وي تحويل داده مي شود تا پس از مقابله وكنترل امضاء نمايد.

چنانچه دراين مرحله مغايرتي مشاهده شود،كاربر توسط شماره ذخيره محلي، اظهار نامه را فراخواني ونسبت به اصلاح آن اقدام وپس از كنترل محلي وكنترل با سرور، اظهار نامه قبلي را از رايانه محلي خود حذف واظهار نامه جديد اصلاح شده را جايگزين آن ميكند. سيستم به اين اظهار نامه جديد شماره عطف جديدي اختصاص خواهد داد.

مرحلة دوم: پذيرش اظهار نامه

اظهار كننده اظهار نامة چاپي واظهار نامه دستي را همراه با اسناد ومجوزهاي مورد نياز (بر اساس كدهاي مندرج در متن اظهار نامه) وفيش بانكي جهت رسيدگي به قسمت پذيرش اظهار نامه تسليم مي نمايد.

در اين قسمت تعلق اسناد به اظهار و وجود اسناد لازمه به صورت اجمالي مورد رسيدگي قرار مي گيرد.

مسئوليت صحت مندرجات اسناد و مدارك تسليمي و كامل بودن آنها به عهدة صاحب كالا مي باشد.

پس از فراخواني اظهار نامه از رايانه مركزي و اقدام نمودن به عمليات ثبت(كوتاژ)، درصورت مطابقت مندرجات متن اظهارنامه با اطلاعات موجود در رايانه مركزي،سيستم نسبت به تخصيص يك شماره تحت عنوان شمارة ثبت اظهارنامه (كوتاژ) عمل خواهد نمود، در غير اينصورت اظهارنامه جهت اصلاح يا تكميل به اظهار كننده برگشت داده خواهد شد. در چنين حالتي اظهار كننده مي بايست به واحد ورود اطلاعات مراجعه تا اصلاحات لازم در اظهار نامه وي انجام ويك چاپ جديد تهيه وبكار گرفته شود.

كالا از تاريخ پرداخت مبالغ تعيين شده در اظهار نامه، اظهار شده تلقي ميشود.

صاحب كالا تا قبل از اختصاص شماره ثبت به اظهار نامه توسط سيستم، حق هرگونه تغيير يا اصلاح اظهار نامه را دارد.پس از پذيرش اظهار نامه كلية اسناد ارا ئه شده، به استثناء فيش بانكي به اظهار نامه الصاق ولاك و مهر ميشود. سپس شمارة ثبت در محل مربوطه (قسمت(الف)اظهار نامه چاپي) به طور دستي درج و اظهار نامه تنظيم شده همراه با اسناد ضميمه جهت انجام كنترلهاي گمركي به قسمت ارزيابي ارسال مي گردد.

مرحله سوم : كنترلهاي گمركي

در اين مرحله ارزيابي فيزيكي كا لا انجام مي شود پس از ارزيابي، ارزياب نسبت به ظهر نويسي اظهارنامه وكنترل وجوه پرداختي وساير مقررات اقدام وپس از خاتمه اين كنترلها ، متن اظهارنامه را امضاء وآن را به كارشناس سرويس ارزيابي تحويل مي دهد . كارشناس مزبور در صورت صحت اظهار، اظهار نامه را امضاء و به رئيس سرويس ارزيابي تحويل مي نمايد رئيس سرويس ارزيابي توسط شماره عطف وكد اظهار كننده كه در متن اظهار نامه نوشته شده ويا از طريق شماره ثبت اظهار نامه آن را فراخواني وبا استفاده از رايانه به ارزيابي سيستمي آن مبادرت نموده، شماره ارزيابي تعيين شده توسط سيستم را به صورت دستي در محل مربوطه (قسمت (ب) اظهار نامه) وارد و اظهار نامه را امضاء ميكند.

چنانچه عمليات ارزيابي منجر به تغييراتي در اظهار نامه شود، رئيس سرويس ارزيابي يا كارشناس مربوطه نسبت به اصلاح اظهار نامه قبلي كه منجر به ايجاد اظهار نامة جديدي خواهد شد اقدام ميكند.

پس از اصلاحيه يا اظهار نامه متمم در يك نسخه چاپ و جهت امضاء و پرداخت تفاوت به صاحب كالا تحويل داده مي شود. رئيس سرويس ارزيابي اظهار نامه نهايي اصلاح شده را ارزيابي سيستمي نموده و پس از درج شماره ارزيابي در محل مربوطه (قسمت(ب) اظهار نامه)، آن را امضاء كرده به واحد صندوق و صدور پروانه ارسال ميكند.

مرحله چهارم:پرداخت و ترخيص

پس از ارزيابي سيستمي و امضاء اظهار نامه توسط رئيس سرويس ارزيابي، اظهار نامه و فيش بانكي به صندوق تحويل مي شود. صندوقدار ابتدا اظهار نامه مربوطه را از سيستم فراخواني و مبلغ فيش ارائه شده را با مبلغ محاسبه شده توسط سيستم در خانه 47 اظهار نامه مقابله مي كند و در صورت تائيد،رسيد صندوق را بر اساس اطلاعات مندرج در خانه هاي اظهار نامه در رايانه تكميل، كنترل و تائيد،مي نمايد. پس از آن فيش بانكي از اسناد جدا و نسبت به چاپ پروانه گمركي اقدام ميشود.

پروانه چاپ شده بوسيله مسئول صندوق مهر و امضاء شده، شماره آن در دفتر مربوطه وارد ميگردد سپس با اخذ رسيد به صاحب كالا تحويل ميشود.

دستورالعمل اجرايي گردش اظهارنامه صادراتي در پروژه نگار جهت مراجعين

مرحله اول :ورود اطلا عات

صاحب كالا يا نماينده قانوني وي به بخش (ورود اطلاعات ) مراجعه وبا در يافت فرم اوليه اظهار نامه مبادرت به ارائه اطلاعات در خواستي در متن و ظهر اظهار نامه‌ مي نمايد ، همكاران گمركي مستقر در اين قسمت آماده كمك به مراجعين جهت رفع اشكالات و پاسخگويي به سئوالات مطروحه مي باشند

پس از تكميل اظهار نامه اوليه و تحويل آن به قسمت ورود اطلاعات،اطلاعات اظهار نامه وارد سيستم ميشود.

قابل ذكر است كه اظهار كننده مي بايست ارزش كالا و وجوهي را كه خود محاسبه نموده به تفكيك در ظهر اظهار نامه مربوط به وارد كننده با توجه به كد هاي مندرج در جزوه (سند واحد اداري (s.a.d ) ) درج نمايد كه طبعأ اين ارقام بايد با ارقام محاسبه شده بوسيله كامپيوتر يكسان باشد.در صورت مغايرت اين محاسبات با ساير اطلاعات وارد شده در سيستم، قبل از شروع مرحله بعدي مي بايست اين اختلافات مشخص وبرطرف شود سيستم داراي قابليت كنترل مشخصات صاحب كالا و اعتبار كارت بازرگاني وي مي باشد.با ورود كد كالا سيستم كد اسناد و مجوزهاي لازم براي صدور آن كالاي خاص را در خانه 44 اظهار نامه وارد ميكند كه بايستي اين كدها بوسيله كارشناسي تطبيق اسناد ملاحظه و از الصاق آن به اظهار نامه اطمينان حاصل نمايد. پس از ورود اطلاعات وهمچنين ورود هزينه هاي متعلقه به كالا. كاربراظهار نامه موجود در سيستم را از طريق رايانه خود ورايانه مركزي كنترل و پس از اخذ تائيديه ، نسبت به ذخيره نمودن اظهارنامه در رايانه كاربر و رايانه مركزي اقدام مي نمايد (شماره ذخيره محلي توسط كاربر در قسمت بالاي اظهار نامه يادداشت مي شود )رايانه مركزي ضمن ذخيره نمودن اظهارنامه (شماره ذخيره در سرور‏)را در خانه شماره 7درج مي كند

در مراحل مختلف انجام تشريفات گمركي، اظهار نامه توسط اين شماره عطف و كد اظهار فراخواني وعمليات لازم بر روي آن انجام مي گيرد. پس از پايان مراحل مذكور،اظهار نامه چاپ و به ضميمه اظهار نامه دستي به صاحب كالا يا نماينده قانوني وي تحويل داده مي شود تا پس از مقابله وكنترل امضاء نمايد.

چنانچه دراين مرحله مغايرتي مشاهده شود،كاربر توسط شماره ذخيره محلي، اظهار نامه را فراخواني ونسبت به اصلاح آن اقدام وپس از كنترل محلي وكنترل با سرور، اظهار نامه قبلي را از رايانه محلي خود حذف واظهار نامه جديد اصلاح شده را جايگزين آن ميكند.

مرحلة دوم: پذيرش اظهار نامه

اظهار كننده اظهار نامة چاپي را به ضميمه اسناد مورد لزوم (بر اساس كدهاي مندرج در متن اظهار نامه) وفيش بانكي جهت رسيدگي به قسمت پذيرش اظهار نامه تسليم مي نمايد.

در اين قسمت تعلق اسناد به اظهار و وجود اسناد لازمه به صورت اجمالي مورد رسيدگي قرار مي گيرد.

مسئوليت صحت مندرجات اسناد و مدارك تسليمي و كامل بودن آنها به عهدة صاحب كالا مي باشد.

پس از فراخواني اظهار نامه از رايانه مركزي و اقدام نمودن به عمليات ثبت(كوتاژ) ، درصورت مطابقت مندرجات متن اظهارنامه با اطلاعات موجود در رايانه مركزي،سيستم نسبت به تخصيص يك شماره تحت عنوان شمارة ثبت اظهارنامه (كوتاژ) عمل خواهد نمود، در غير اينصورت اظهارنامه جهت اصلاح يا تكميل به اظهار كننده برگشت داده خواهد شد. در چنين حالتي اظهار كننده مي بايست به واحد ورود اطلاعات مراجعه تا اصلاحات لازم در اظهار نامه وي انجام ويك چاپ جديد تهيه وبكار گرفته شود.

كالا از تاريخ پرداخت مبالغ تعيين شده در اظهار نامه، اظهار شده تلقي ميشود.

صاحب كالا تا قبل از اختصاص شماره ثبت به اظهار نامه توسط سيستم، حق هرگونه تغيير يا اصلاح اظهار نامه را دارد.پس از پذيرش اظهار نامه كلية اسناد ارا ئه شده، به استثناء فيش بانكي به اظهار نامه الصاق ولاك و مهر ميشود. سپس شمارة ثبت در محل مربوطه (قسمت(الف)اظهار نامه چاپي) به طور دستي درج و اظهار نامه و اسناد ضميمه به همراه يك برگ اظهار نامه (كه به عنوان پروانه صادراتي مورد استفاده قرار مي گيرد)جهت انجام عمليات ارزيابي به قسمت ارزيابي ارسال ميگردد.

مرحله سوم : كنترلهاي گمركي

در اين مرحله ارزيابي فيزيكي كا لا انجام مي شود پس از ارزيابي، ارزياب نسبت به ظهر نويسي اظهار نامه وهمچنين ظهر نويسي اظهار نامه نهايي (يا پروانه گمركي)اقدام و آن را به رئيس سرويس ارزيابي صادرات ارائه مي كند. رئيس سرويس ارزيابي توسط شماره عطف وكد اظهار كننده كه در متن اظهار نامه نوشته شده اظهار نامه مربوطه را فراخواني وبه ارزيابي اظهار نامه توسط سيستم مبادرت نموده و شماره ارزيابي تعيين شده توسط سيستم را به صورت دستي در محل مربوطه(‏قسمت (ب) اظهار نامه) وارد و اظهار نامه را امضاء ميكند.

چنانچه عمليات ارزيابي منجر به تغييراتي در اظهار نامه شود، رئيس سرويس ارزيابي يا كارشناس مربوطه نسبت به اصلاح اظهار نامه قبلي كه منجر به ايجاد اظهار نامة جديدي خواهد شد اقدام ميكند.

سپس اظهار نامه اصلاح شده در يك نسخه چاپ و ضميمه اظهار نامه قبلي شده تا صاحب كالا پس از امضاء آن به رئيس سرويس ارزيابي مراجعه نموده و نسبت به ارزيابي سيستمي و امضاء آن اقدام كند.

مرحله چهارم:پرداخت و ترخيص

پس از ارزيابي سيستمي و امضاء اظهار نامه توسط رئيس سرويس ارزيابي، اظهار نامه و پروانه گمركي ظهر نويسي شده و فيش بانكي به صندوق تحويل مي شود. صندوقدار ابتدا اظهار نامه مربوطه را از سيستم فراخواني و مبلغ فيش ارائه شده را با مبلغ محاسبه شده توسط سيستم در خانه 47 اظهار نامه مقابله مي كند و در صورت تائيد،رسيد صندوق را بر اساس اطلاعات مندرج در خانه هاي اظهار نامه در رايانه تكميل، و پس از كنترل و تائيد چاپ و امضاء نموده، به اظهار كننده ارائه مي دهد پس از آن فيش بانكي از اسناد جدا و شماره كوتاژ اظهار نامه را در ظهر فيش جهت برقراري ارتباط بين فيش اظهار نامه درج مي كند

سپس اقدام به چاپ پروانه گمركي بروي اظهار نامه ظهر نويسي شده كرده آن را به همراه ساير اسناد واظهار نامه با ستثنا، فيش بانكي جهت امضا، رئيس سرويس ارزيابي به قسمت كنترلهاي گمركي تحويل مي نمايد.